Toelichting
Eind november 2021(Collegebrief 23-11-2021) hebben we een nieuwe meerjarige doorkijk gemaakt voor het sociaal domein (Jeugdhulp, Wmo licht en Wmo zwaar). Deze ramingen zijn gemaakt op basis van aannames waarin recente ontwikkelingen qua rijksbijdragen (Jeugdhulp, Beschermd Wonen/WLZ) en uitgaven (WMO/huishoudelijke hulp) zijn verwerkt. De reserve Sociaal & Zorgfonds zetten we in als buffer om lokaal de tekorten, die grotendeels veroorzaakt worden door de effecten van rijksbeleid op te vangen. Het huidige financiële beeld is gunstiger dan eerder gepresenteerd:
• De inkomsten voor jeugdhulp en Wmo maken sinds 2019 deel uit van de Algemene Uitkering van het Gemeentefonds. Daardoor zijn zij ook onderhevig aan de (grote) bewegingen die deze uitkering vertoont. In de huidige uitgangspunten is nog niet opgenomen de uitkomst van de meicirculaire 2022 en is nog gebaseerd op de uitgangspunten die voortkomen uit de septembercirculaire 2021 en aanvulling vanuit de decembercirculaire 2021. De uitgangspunten laten positieve uitslagen zien bij ‘Wmo zwaar’ en ‘Jeugdhulp’.
• De positieve uitslagen bij ‘Wmo zwaar’ houden verband met een aanzienlijk lagere uitname uit de Algemene Uitkering in verband met de openstelling van de Wet langdurige zorg voor psychisch kwetsbaren. In september 2022 zorgt dit voor een structureel voordeel van € 0,8 miljoen vanaf 2022.
• Rondom de Jeugdhulp hebben we u eerder gemeld dat de positieve uitslagen bij ‘Jeugdhulp’ verband houden met de tijdelijke extra rijksmiddelen die we voor dit onderdeel krijgen. Voor 2022 ontvangen we € 11,6 miljoen en conform richtlijnen van het rijk mogen we voor 2023 € 9,5 miljoen begroten, voor 2024 € 9,0 miljoen en voor 2025 € 8,5 miljoen. Met deze tijdelijke middelen werken we op basis van de nog te publiceren landelijke Hervormingsagenda jeugd aan een lokale Hervormingsagenda jeugd. Hiermee richten we ons op het oplossen van bestaande knelpunten, het verder beperken van de uitgaven en het inrichten van een zorgstelsel dat financieel toekomstbestendig is Het financieel beeld ziet er nu goed uit, we schatten nu in dat het saldo van baten en lasten in het sociaal domein zich rond de nullijn beweegt. Toch blijft dit een momentopname en is er een wankel evenwicht. In het bestuursakkoord ‘Slagkracht en Ambitie’ is als gevolg van de meerjarig positieve fundament € 3,9 miljoen afgeroomd van het Sociaal & Zorgfonds en vrijgemaakt ten behoeve van diverse sociale investeringen. De recente discussie over het regeerakkoord met opnieuw voorgestelde kortingen op de jeugdhulp bewijst dat eens te meer. Gelukkig is bezuinigingsdreiging teruggedraaid door de eerste kamer, maar het financieel gevolg daarvan had zo maar enkele miljoenen per jaar kunnen zijn. Hoewel we de komende jaren meer middelen voor het onderdeel ‘Jeugdhulp’ ontvangen, verwachten we niet dat we erop gaan overhouden. Ook met de extra middelen, zullen we de komende jaren alle zeilen moeten bijzetten om de extra vraag naar jeugdhulp binnen de begroting op te vangen.
Bij de onderdelen ‘Wmo licht oud’ en ‘Wmo licht nieuw’ zien we nog steeds de aanzuigende werking van het Abonnementstarief Wmo op het zorggebruik. De effecten van de nieuwe p*q bekostigingssystematiek, ingeschat naar aanleiding van een eerste nulmeting in het najaar 2021, zullen duidelijk meer inzicht krijgen gedurende de monitoring in 2022. Daarnaast hebben we nog geen rekening kunnen houden met nieuw rijksbeleid dat voortkomt uit de kabinetsformatie en de keuzes bij de herijking van het gemeentefonds. De ontwikkeling van de reserve Sociaal & Zorgfonds is nu zodanig dat we in staat zijn om net als de afgelopen jaren eventuele tekorten af te dekken, waardoor mogelijk nadelige effecten op de gemeentebegroting de komende jaren laag worden ingeschat. Het risico kan hierdoor aanmerkelijk worden teruggebracht. | 