Financiële positie

Versterking van ambtelijke capaciteit op regionale en lokale verstedelijkingsstrategie (inhoudelijke verdieping, samenwerking/netwerken en lobbykracht/financiering), de vertaling van de verstedelijkingsstrategie naar kansrijke gebiedsontwikkelingen en woningbouwprojecten (uitbreiding/versteviging projectportefeuille) en het actief kunnen oppakken/doorpakken van kansrijke woningbouwprojecten (in vervolg op het intakeproces).

Betreft onderzoekskosten en communicatiekosten om energiebesparing te stimuleren en de transitie voor de bebouwde omgeving om van het gas af te gaan.

Betreft capaciteit om een tweede startbuurt te selecteren en die in uitvoering te brengen zodat de gaskraan over 8 jaar dicht kan.

Onderdeel van de aanpak van energiearmoede zoals dat nu in voorbereiding is middels een klusbus die kleine besparende maatregelen kan uitvoeren en coaching van bewoners bij energiebesparing.

Betreft vervolg op project Energiearmoede. Onderdeel van de aanpak van energiearmoede zoals dat nu in voorbereiding is middels een klusbus die kleine besparende maatregelen kan uitvoeren en coaching van bewoners bij energiebesparing.

Betreft capaciteit voor uitvoering van de energietransitie.

Betreft inzet voor ontzorging van bedrijven die zon-op-dak willen plaatsen.

We maken een programma en daarmee stimuleren we het aanbod van gezonde keuzes in wijken. We zetten extra stappen om tot de rookvrije generatie te komen. We kijken daarbij naar de inrichting van wijken om deze uitnodigend te maken om te bewegen en onderzoeken hoe andere programma’s, bijvoorbeeld cultuur, kunnen bijdragen aan mentale gezondheid van mensen.

Hiervoor hebben we meer ambtelijke capaciteit nodig.

We stellen een integraal programma Rijke Schooldag op. Dit programma is beschikbaar voor alle leerlingen en we besteden daarnaast aandacht aan de groep van 0 tot 4 jaar. Scholen en wijkpartners zorgen onder andere voor huiswerkbegeleiding en aanbod van sport en cultuur, zodat alle kinderen kansen krijgen. In de wijken West, Noord, Zuidoost en Graafsepoort bieden we extra activiteiten aan. We evalueren dit en vertalen de successen gemeentebreed naar alle leerlingen. Daarnaast introduceren we de ‘Bossche Vensters’: een programma waarmee ieder kind in het basis- en voortgezet onderwijs kennismaakt met de lokale geschiedenis, het verenigingsleven, cultuur en bovenal elkaar. We zoeken hiervoor de samenwerking met scholen en maatschappelijke partners.

Hiervoor hebben we meer ambtelijke capaciteit nodig.

We stellen een nieuw onderwijshuisvestingsbeleid en Integraal Huisvestingsplan op voor de vervangings- en uitbreidingsopgave van schoolgebouwen. We reserveren extra middelen om het tempo hiervan te verhogen. Ons instrumentarium om pieken in leerlingenaantallen op te vangen, breiden we uit door op plekken waar dat het hardst nodig is te investeren in tijdelijke (of semipermanente) huisvesting.

We continueren het onderwijskansenfonds. Dit fonds benutten we om snel in te kunnen spelen op kansen en knelpunten in talentontwikkeling. Eventueel overblijvende middelen vallen niet vrij en blijven beschikbaar in dit fonds

In 2024 introduceren we de ‘Bossche Pas’. Met deze pas haal je veel meer uit onze gemeente: sport, cultuur en evenementen. Iedereen kan deze pas aanschaffen, maar voor inwoners in armoede is het gratis. We laten ons inspireren door de Dordtpas. In het eerste jaar vraagt dat extra middelen voor voorbereiding en introductie.

Door de inzet van extra middelen blijft het mogelijk om extra in te zetten op turbosanering via saneringskredieten.

We ontwikkelen een lerende aanpak voor dakloze jongeren. Daarbij kan gedacht worden aan het ‘bouwdepot’ dat sommigen gemeenten al kennen: tijdelijk leefgeld om dakloosheid en schulden te voorkomen. In combinatie met turbosanering en werk. Deze ambitie kan worden gedekt uit het restant POK middelen 2021 (0.9 mio) die al in de bestaande begroting is opgenomen.

We gaan in de bijzondere bijstand werken met een maatwerkaanpak bovenop de 120% norm. We doen niet aan een uniforme doelgroep verbreding. Het gaat om ruimte voor schrijnende gevallen. Daarnaast realiseren we maatwerk voor bijzondere doelgroepen, die tussen wal en schip vallen.

We verwachten meer aanvragen bijzondere bijstand door autonome groei van het bestand door het actief tegengaan van niet-gebruik via de Bossche Pas en onze communicatiecampagne en door de huidige koopkrachtdaling.

We zetten in op het aanbieden van een Perspectief Aanpak voor 15 jongeren tussen 18 en 27 jaar met problematische schulden. Hiermee kopen we hun schulden af en begeleiden hen via Traject Op Maat (TOM) naar werk of een opleiding.

Om overbelasting van mantelzorgers tegen te gaan zetten we meer in op respijtzorg. En we versterken de samenwerking met Vanzelfsprekend JMZ (Jonge Mantelzorger) om de bewustwording over de grote groep jonge mantelzorgers te vergroten, onder andere bij scholen en zorgwerkers.

Opzetten en uitvoeren stimuleringsprogramma ter verbetering van de samenwerking, innovatie en positionering winkelcentra

Uitvoering actiepunten Economisch Perspectief Brede Binnenstad en Actieplan Rosmalen in vooral ruimtelijke zin om daarmee de aantrekkingskracht verder te vergroten

Uitvoering van het Economisch Actieplan, gericht op het versterken en het uitbouwen van het ecosysteem rond de data- en ICT-economie, met het Innovatie Kwartier als ankerpunt.

Stimuleren van de ontwikkeling van data vaardigheden op alle opleidingsniveaus, het inzetten van data- en technologie-oplossingen en innovaties in het fysieke en sociale domein, verbinden van data-onderwijs met het bedrijfsleven en het verbeteren van de datavaardigheid van de gemeentelijke organisatie.

Het versterken van de formatie op digitale geletterdheid, data labs, en het programma w.o. Data Week NL.

Deze middelen worden ingezet voor projecten die ondersteunend kunnen zijn aan de verdere versterking van 's-Hertogenbosch als Cultuurstad van het Zuiden.

De intentie is om de Bossche Zomer structureel te maken. Er moet een reguliere subsidierelatie met de organisatie van de Bossche Zomer komen.

We continueren de huisvesting Bach en brengen de huisvesting verder op orde.

Er komt een gebouw beschikbaar voor de tijdelijke huisvesting van startende makers, om vervolgens door te kunnen groeien naar bijvoorbeeld een ruimte van de AtelierBeheerStichting of een commerciële ruimte op eigen kracht.

Met deze extra middelen willen we een prikkel inbouwen voor BCB organisaties om hen de beweging te laten maken die vanuit beleidsoogpunt gewenst is.

Om te komen tot een plan van aanpak gaan we onder meer in gesprek met musea in de gemeente 's-Hertogenbosch. En uiteraard met maatschappelijke partners die werkzaam zijn in de haarvaten van de wijken en buurten in onze gemeente. Hun expertise is van groot belang, omdat uit eerder onderzoek blijkt dat alleen het verspreiden van gratis toegangsbewijzen niet voldoende is om de beoogde doelgroep tot een bezoek aan een museum te verleiden. Vanzelfsprekend betrekken we ook de ervaringen van het project ‘Haagse Stad naar het museum’ bij het vormgeven van het plan van aanpak.

Vanuit de opgaven in het kader van de klimaatadaptatie (opvang extreme regenval, voorkomen uitdroging ondergrond) is het versnellen van de transitie naar ecologische, soortenrijke groenstructuren wenselijk. Daarmee geven we invulling aan de ambities van het Visiedocument 's-Hertogenbosch Groen en Klimaatbestendig (de stad als spons, versterken biodiversiteit, etc.).

We gaan voor een geleidelijke inhaalslag in 10 jaar om op het gewenste vervangingsniveau te komen om daarmee te voldoen aan de ambities van de stad. Na deze inhaalslag van 10 jaar worden de vervangingen gerealiseerd op basis van de afweging
tussen theoretische afschrijving en mogelijke restlevensduur in relatie tot de te behalen ambities.

De onderhoudsopgave van onze sportvoorzieningen staat onder druk. Extra middelen zijn nodig om de bestaande sportaccommodaties in een sober doch doelmatige functionele staat te houden en daarmee de sportinfrastructuur in onze gemeente in conditie te houden.

We zetten in op verdere verduurzaming op onze sportlocaties.

Elke zwemplas krijgt passende (seizoens-)voorzieningen. Bij de Zuiderplas komt een nieuwe vaste horecavoorziening gericht op een breed publiek. Tot die tijd blijft de huidige voorziening in bedrijf

In de doorontwikkeling van wijken en dorpen verbinden we fysieke en sociale ontwikkelingen met elkaar. We zetten in op het tegengaan van eenzaamheid, meer ruimte voor ontmoeting, sterke sociale netwerken, groen, sport en spel.

Aan het einde van deze periode hebben alle bestaande voetbalclubs een kunstgrasveld, dus ook Maliskamp, Kruisstraat en CHC.

Extra subsidiemiddelen bovenop de al reeds bestaande subsidie voor exploitatiekosten.

We investeren in een doorontwikkeling van Perron-3 in Rosmalen. Het perspectief is de ontwikkeling tot een volwaardige sociaal-culturele onderneming. Investeringsbudget zal in de komende periode in overleg met afdeling Cultuur nader worden uitgewerkt.

De binnenstad moet beschikbaar zijn voor bestemmingsverkeer, met elke vorm van vervoer. Op weg naar het autoluwer maken van de binnenstad, werken we per gebied aan passende maatregelen. Daarbij kan het parkeren op straat verplaatst worden naar de bestaande parkeergarages. Parkeerplaatsen op het maaiveld kunnen dan anders worden ingezet. Bijvoorbeeld voor meer ruimte voor een uitstalling bij een winkel, vergroening, ruimte om elkaar te ontmoeten of een breder trottoir.

Uitvoeren gedragscampagnes en verkeersveiligheidscampagnes  om de verkeersveiligheid te verbeteren en de mobiliteit te verduurzamen.

Oppakken mobiliteitsaanpak brede binnenstad per gebied

Beheerkosten als gevolg van mobiliteitsaanpak brede binnenstad, o.a. cameratoezicht.

Onderzoeken en opstarten fietsnetwerk 3.0.

Betreft de kapitaallasten van een jaarlijkse investering van € 1 miljoen vanaf 2023. Dit leidt vanaf het jaar erna tot kapitaallasten. We investeren extra in de grote groenstructuren. we richten dit op kwaliteitsverbetering in wijken en buurten, parken, bedrijventerreinen en natuurgebieden.

In 2022 wordt het Uitvoeringsprogramma 's-Hertogenbosch Groen en Klimaatbestendig geactualiseerd. Hierin wordt de subsidie en advisering ten behoeve van vergroening en biodiversiteit opgenomen.

De Graafse Akker is een fysieke investering in een wijk met veel sociale impact. Vanuit een community aanpak is door de Graafse Akker de wijk groener, biodiverser en klimaatadaptiever geworden. De Graafse akker biedt daarnaast ook ruimte voor ontmoeting en verbinding en draagt bij aan het versterken van de sociale structuur in een aantrekkelijke wijk. We onderzoeken de wijze waarop en onder welke voorwaarde we stichting Transfarmers (financieel) kunnen ondersteunen bij de aankoop van de grond. In overleg met de stichting Transfarmers en Zayaz kan de aankoop van de grond later dan de genoemde deadline van 1 juli 2022 plaatsvinden, na vaststelling van de begroting.

Om de veiligheid in de nabije leefomgeving te verbeteren stellen we structureel 2 jeugdboa's aan om meer aandacht te geven aan de problematiek van overlastgevende jeugd waarbij we ook door gaan met preventie (perspectief bieden aan jongeren).

We versterken onze ondermijningsaanpak met het structureel aanstellen van twee boa’s specifiek gericht op ondermijning.

In onze lokale democratie dient iedere stem gehoord te worden. Ook de stem van die groepen die we nu nog te weinig horen en zien. We zetten in op een versterking van het meer ‘traditionele’ participatie- en inspraakinstrumentarium. En ook experimenteren met nieuwe vormen. Alleen met elkaar kunnen we het onderling democratisch debat voeren. We gaan vernieuwing hierbij niet uit de weg.

Extra dotatie ter dekking van nieuwe investeringen opgenomen in het Structuurfondsen en stijgende bouwkosten (ter hoogte van een investeringsruimte van € 46 miljoen).

Het uitvoeren van haalbaarheidsonderzoeken naar nieuwe woningbouwlocaties, en op die manier potentiële woningbouwcapaciteit vergroten.

Het versterken van profilering en lobbykracht met als doel het aantrekken van financiële middelen. Daarnaast ook het vergroten van de inzet op de complexe onderlinge afstemming van projecten op programmatisch en ruimtelijk niveau, en de daarvoor benodigde onderzoeken.

Het uitvoeren van de eerste onderzoeken die nodig zijn voor toekomstige gebiedsontwikkeling, het bepalen van ambities voor het gebied en zorgen dat er nu al dingen gebeuren (placemaking).

Opzetten en uitvoeren van een vereveningsfonds met als doel een sterker accent leggen op het realiseren van betaalbare woningen, in alle wijken en dorpen.

Dit betreft uitvoeringsbudget om een nader te selecteren startbuurt daadwerkelijk van het gas af te halen binnen een periode van 8 jaar.

We gebruiken het éénmalig toegekend budget om een impuls te geven aan een schone openbare ruimte en tegengaan van zwerfafval. Om dit aan te pakken, starten we een pilot met twee leefbaarheidsboa’s die zich ook specifiek richten op zwerfafval.

Met het toegekende éénmalige budget zetten we samen met de verenigingen een meerjarige campagne op om mensen (met name kinderen) te motiveren om aan de slag te gaan met amateurkunst.

We verstrekken aan het Design Museum Den Bosch de komende vier jaar een extra subsidie van € 250.000 per jaar om de doorontwikkeling te ondersteunen. Middelen worden in een aparte subsidie beschikbaar gesteld. Tussen gemeente en Design Museum Den Bosch wordt hiervoor een aparte overeenkomst opgesteld, met o.m. een beschrijving van de doelen waarvoor de middelen ingezet dienen te worden.

Dit budget is bedoeld om de vervoersmobiliteit van de oudere inwoners van de dorpen Vinkel en Nuland te vergroten. Met de aanschaf van twee nieuwe elektrische MPV’s (hoge instap auto’s) kan de Stichting Seniorenbus 2 bussen vrijspelen voor vervoer van deze doelgroep.